Disiplin mahkemesi, biri ba\u015fkan ikisi \u00fcye olmak \u00fczere \u00fc\u00e7 subaydan kurulur.<\/li>\n<\/ul>\nKanunun hi\u00e7bir yerinde, kovu\u015fturma a\u015famas\u0131nda ve bu a\u015famaya dahilinde tart\u0131\u015fma bulunmayan ola\u011fan kanun yollar\u0131nda ge\u00e7en s\u00fcrelerin tutukluluktan say\u0131lmayaca\u011f\u0131na dair bir ibare yoktur. Bu nedenle; kovu\u015fturma a\u015famas\u0131nda tutukluluktan say\u0131lmayan s\u00fcreler, \u201cTemel hak ve h\u00fcrriyetlerin s\u0131n\u0131rlanmas\u0131\u201d ba\u015fl\u0131kl\u0131 Anayasa m.13\u2019e ve \u201cKi\u015fi h\u00fcrriyeti ve g\u00fcvenli\u011fi\u201d ba\u015fl\u0131kl\u0131 m.19\u2019a a\u00e7\u0131k\u00e7a ayk\u0131r\u0131d\u0131r. Uygulamada; ki\u015filer hakk\u0131nda uygulanan tutuklama tedbirine son verildikten sonra ayn\u0131 tutuklama sebebi esas al\u0131narak ve Ceza Muhakemesi Kanunu\u2019nun \u201cTutuklama nedenleri\u201d ba\u015fl\u0131kl\u0131 100. Maddesinde \u00f6ng\u00f6r\u00fclen \u015fartlar sa\u011flanmadan ikinci kez tutuklama tedbiri tatbik edildi\u011fi g\u00f6r\u00fclmektedir ki, \u201cikiz tutuklama\u201d ad\u0131 ile de bilinen bu uygulama \u201chukuk g\u00fcvenli\u011fi\u201d ilkesine ayk\u0131r\u0131l\u0131\u011fa ve hukuka duyulan g\u00fcvenin toplumda zay\u0131flamas\u0131na yol a\u00e7maktad\u0131r. Su\u00e7tan kaynaklanan malvarl\u0131\u011f\u0131 de\u011ferini aklama veya bilinen ad\u0131yla \u201ckara para aklama\u201d, Kanunun yasaklad\u0131\u011f\u0131 ve su\u00e7 sayd\u0131\u011f\u0131 faaliyetten elde edilen gelirin me\u015fru ve hukuka uygun elde edilmi\u015f gibi piyasaya ve sisteme sokulmas\u0131, yani paran\u0131n ve malvarl\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00fczerinde bulunan \u201csu\u00e7 lekesi\u201d olarak adland\u0131r\u0131labilecek olan kavram\u0131n, deyim yerinde ise y\u0131kan\u0131p temizlenmesidir. \u00d6rne\u011fin uyu\u015fturucu veya uyar\u0131c\u0131 madde ticaretinden, lisanss\u0131z kumar oynatmaktan, silah veya insan ka\u00e7ak\u00e7\u0131l\u0131\u011f\u0131ndan elde edilen gelirin, yurti\u00e7inde veya yurtd\u0131\u015f\u0131nda temiz hale getirilerek, su\u00e7tan elde edilen malvarl\u0131\u011f\u0131 \u00fczerinde bulunan hukuki ve me\u015fru sak\u0131ncan\u0131n ortadan kald\u0131r\u0131lmas\u0131d\u0131r. Hukuka ayk\u0131r\u0131 yol ve y\u00f6ntemlerle elde edilen delillerin \u015f\u00fcpheli ve san\u0131k aleyhine kullan\u0131lamayaca\u011f\u0131 hususunda, Anayasa m.38\/6, CMK m.206\/2-a ve m.217\/2 gere\u011fince teredd\u00fct olmad\u0131\u011f\u0131 tart\u0131\u015fmas\u0131zd\u0131r. Nitekim arama tedbiri; Anayasa m.13, m.20\/2 ve m.21\u2019de g\u00f6sterilen \u00e7er\u00e7evede, hakimin veya kanunla yetkili k\u0131l\u0131nan makam\u0131n yaz\u0131l\u0131 emri ile ilgili kanunda g\u00f6sterilen \u015fekil ve \u015fartlarda tatbik edilmek zorundad\u0131r. Aksi halde yap\u0131lan arama, buna ba\u011fl\u0131 muhafaza alt\u0131na alma veya elkoyma ile bu yolla elde edilen deliller hukuka ayk\u0131r\u0131 olup, yarg\u0131lamada \u015f\u00fcpheli ve san\u0131k aleyhine kullan\u0131lamaz. Maddelerinde d\u00fczenlenen hakimin yasakl\u0131l\u0131\u011f\u0131 ve davaya bakamayaca\u011f\u0131 hallerden farkl\u0131 olarak hakimin reddi m\u00fcessesesi yer almaktad\u0131r. \u0130ddia ve savunmada kullan\u0131lan ki\u015fisel verilerin, \u201ciddia ve savunma dokunulmazl\u0131\u011f\u0131\u201d kapsam\u0131nda nas\u0131l de\u011ferlendirilece\u011fi g\u00fcn\u00fcm\u00fczde tart\u0131\u015f\u0131lan bir konu olarak kar\u015f\u0131m\u0131za \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Savunmada kullan\u0131lan ki\u015fisel veri niteli\u011findeki bilgi ve belgelerin \u201csavunma dokunulmazl\u0131\u011f\u0131\u201d kapsam\u0131nda de\u011ferlendirilece\u011fi, di\u011fer bir ifadeyle, bireyin ki\u015fisel verisinin korunmas\u0131n\u0131 isteme hakk\u0131 ile savunma hakk\u0131n\u0131n \u00e7at\u0131\u015ft\u0131\u011f\u0131 tart\u0131\u015fmalar\u0131n oda\u011f\u0131n\u0131 olu\u015fturmaktad\u0131r.<\/p>\n
Davac\u0131 yarg\u0131lama s\u00fcrecinde emeklilik iste\u011finde bulunmu\u015f ve TSK\u2019dan ili\u015fi\u011fi kesilmi\u015ftir. Bu durumu dikkate alan AY\u0130M ; \u201c\u20261602 Say\u0131l\u0131 kanunun 21\u2019inci maddesinde disiplin su\u00e7 ve tecav\u00fczlerinden \u00f6t\u00fcr\u00fc disiplin amirlerince verilen cezalar\u0131n\u0131n yarg\u0131 denetimi d\u0131\u015f\u0131nda oldu\u011fu belirtilmi\u015ftir. Yerle\u015fik AY\u0130M kararlar\u0131 ile disiplin cezalar\u0131 yokluk halleri ile s\u0131n\u0131rl\u0131 olarak yarg\u0131 denetimine tabi tutulmaktad\u0131r. Disiplin amirleri taraf\u0131ndan verilen disiplin cezalar\u0131 ilgili personelin meslek hayat\u0131 boyunca \u00f6zellik isteyen g\u00f6rev yerlerine atanma, yurtd\u0131\u015f\u0131 g\u00f6rev, \u00fcst\u00fcn ba\u015far\u0131 k\u0131demi verilmesi gibi bir k\u0131s\u0131m i\u015flemlere do\u011frudan veya dolayl\u0131 olarak etki yapabilir. Subay stat\u00fcs\u00fcnde bulundu\u011fu s\u00fcrece bir\u00e7ok i\u015fleme dayanak yap\u0131labilir. Bu nedenle dava konusu edilen disiplin cezas\u0131 meslek ya\u015fam\u0131 boyunca hukuki etkiye sahiptir. \u0130dari i\u015flemler idari karar\u0131 alan makam\u0131n iradesine ba\u011fl\u0131 olan nedenlerle sona erebilece\u011fi gibi idari makam\u0131n d\u0131\u015f\u0131ndaki nedenlerle de sona erebilir. Maddi sebeplere ba\u011fl\u0131 olarak idari i\u015flemin etkisi ortadan kalkt\u0131\u011f\u0131 tarihten itibaren dava konusuz kal\u0131r.<\/p>\n
Burada irdelenmesi gereken bir sorun, disiplin amirlerince verilen t\u00fcm disiplin cezalar\u0131n\u0131n yarg\u0131 denetimi d\u0131\u015f\u0131nda olup olmad\u0131\u011f\u0131d\u0131r. Disiplin mahkemeleri, \u201cyarg\u0131sal rol\u201d ifa eden ve bir \u201cadli fonksiyona\u201d sahip bulunan, keza belli bir usul izleyerek ve hukuk kurallar\u0131na dayanarak karar veren ve kararlar\u0131 Devlet g\u00fcc\u00fcyle icra edilen kanunla kurulmu\u015f mahkemelerdir. Disiplin mahkemelerinin Anayasal temeli bulundu\u011fu gibi kurulu\u015f ve i\u015fleyi\u015fi 477 say\u0131l\u0131 Kanunla belirlendi\u011finden A\u0130HS\u2019nin 6. Maddesinde yer alan kanunla kurulmu\u015f bir mahkeme kriterini kar\u015f\u0131lamaktad\u0131r. Bu mahkemelerin h\u00e2kim olmayan ki\u015filerden kurulu olmas\u0131 tek ba\u015f\u0131na A\u0130HS\u2019nin 6. Maddesi anlam\u0131nda \u201cmahkeme\u201d olarak kabul edilmemesi i\u00e7in yeterli de\u011fildir.<\/p>\n
Taleplerinin reddedilmesi durumunda ise dava yoluna ba\u015fvurmaktad\u0131rlar. Bu h\u00fck\u00fcmlerden anla\u015f\u0131laca\u011f\u0131 \u00fczere, yakalanan veya tutuklanan ki\u015finin, bu yakalama veya tutuklaman\u0131n hukuka uygunlu\u011funun denetimi ve serbest b\u0131rak\u0131lmas\u0131n\u0131 sa\u011flamak i\u00e7in mahkemeye ba\u015fvurma hakk\u0131 bulundu\u011fu yine s\u00f6zle\u015fmenin 5. Maddesi h\u00fck\u00fcmlerine ayk\u0131r\u0131 olarak yap\u0131lan bir yakalama ve tutuklaman\u0131n ma\u011fduru olan ki\u015finin tazminat isteme hakk\u0131 bulundu\u011fu g\u00f6r\u00fclmektedir. Maddedeki hakk\u0131n ba\u011f\u0131ms\u0131z olup olmad\u0131\u011f\u0131 konusunda farkl\u0131 kararlar vermi\u015ftir. Ba\u015flang\u0131\u00e7ta mutlaka S\u00f6zle\u015fme\u2019deki ba\u015fka bir hakk\u0131n ihlali halini \u015fart ko\u015fmakta iken sonraki baz\u0131 kararlar\u0131nda bunlar\u0131n ihlali olmaks\u0131z\u0131n uygulanabilece\u011fini belirtmi\u015f, ancak zaman zaman ilk kararlar\u0131na d\u00f6nm\u00fc\u015ft\u00fcr. Askeri personelin YA\u015e kararlar\u0131 ile TSK\u2019dan \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131n\u0131n S\u00f6zle\u015fme\u2019nin 9. Maddeyle ilgili kabul edilemezlik kararlar\u0131 verirken, YA\u015e kararlar\u0131na kar\u015f\u0131 13. Maddeye dayanarak ba\u015fvuruda bulunabilece\u011fi ba\u011f\u0131ms\u0131z ulusal bir otoritenin olmad\u0131\u011f\u0131ndan bahisle yap\u0131lan m\u00fcracaatlarda ise; 13 \u00fcnc\u00fc maddenin sadece S\u00f6zle\u015fme a\u00e7\u0131s\u0131ndan \u201csavunulabilir\u201d olan \u015fik\u00e2yetler ba\u011flam\u0131nda bir i\u00e7 hukuk yolu gerektirdi\u011fini belirtmi\u015f ve S\u00f6zle\u015fmeye g\u00f6re savunulabilir bir hak bulunmad\u0131\u011f\u0131ndan 13 . A\u0130HM, \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc kez kopya \u00e7eken \u00fcniversite \u00f6\u011frencisinin okuldan \u00e7\u0131kar\u0131lmas\u0131 ve ba\u015fka y\u00fcksek \u00f6\u011fretim kurumuna kabul edilmemesine ili\u015fkin disiplin yapt\u0131r\u0131m\u0131n, e\u011fitim hakk\u0131n\u0131 ihlal etmedi\u011fini, Ek Protokol\u00fcn 2. Maddesinde d\u00fczenlenen hakk\u0131n esasen ilk\u00f6\u011frenimle ilgili oldu\u011funu, kural olarak disiplin \u00f6nlemlerinin bu maddeyi ihlal etmedi\u011fine karar vermi\u015ftir[653]. Mahkeme, bir askerin komutan\u0131na yazd\u0131\u011f\u0131 bir mektupta orduyu ele\u015ftirmesi \u00fczerine verilen disiplin cezas\u0131n\u0131n, mektup yay\u0131mlanmad\u0131\u011f\u0131ndan ve hakaret i\u00e7ermedi\u011finden fikir h\u00fcrriyetini ihlal etti\u011fini belirlemi\u015ftir[638]. Haberle\u015fmeye ili\u015fkin anayasal ilke, hak sahibinin diledi\u011fi kimselerle istedi\u011fi \u015fekilde ileti\u015fiminin engellenmemesi ve \u00fc\u00e7\u00fcnc\u00fc ki\u015filerin giri\u015fimlerinden korunmas\u0131d\u0131r.<\/p>\n
[161] Liselerden yukar\u0131 okul, y\u00fcksek okul ve \u00fcniversitelerde okuyan askeri \u00f6\u011frenciler bu su\u00e7un faili olabilirlerse de, lise, ortaokul ve e\u015fidi okullar askeri \u00f6\u011frencileri bu su\u00e7un faili olamazlar (Ko\u00e7yi\u011fit, s.138). Taraf ve vekillerine incelettirilemeyecek nitelikteki bilgi ve belgeler; bulunduklar\u0131 yer itibar\u0131yla taraf ve vekillerine a\u00e7\u0131k olan di\u011fer evraktan ayr\u0131lamaz nitelikte iseler, taraf ve vekillerine incelettirilecek suretleri, ilgili b\u00f6l\u00fcmleri idare taraf\u0131ndan karart\u0131larak ayr\u0131ca g\u00f6nderilir. AY\u0130M\u2019de askeri hakim \u00fcyeler ve kurmay subay \u00fcyeler olmak \u00fczere iki t\u00fcr \u00fcye vard\u0131r. En az yarbay r\u00fctbesindeki birinci s\u0131n\u0131f askeri hakimler ile, iki y\u0131l\u0131n\u0131 doldurmu\u015f kurmay yarbaylarla albay r\u00fctbesinde \u00fc\u00e7 y\u0131l\u0131n\u0131 doldurmam\u0131\u015f kurmay subaylar \u00fcye se\u00e7ilebilir(m.7). Askeri hakim s\u0131n\u0131f\u0131ndan olan \u00fcyeler, bu s\u0131n\u0131ftan olan ba\u015fkan ve \u00fcyeler tamsay\u0131s\u0131n\u0131n salt \u00e7o\u011funlu\u011fu ile her bo\u015f yer i\u00e7in g\u00f6sterilecek \u00fc\u00e7 aday aras\u0131ndan, hakim s\u0131n\u0131f\u0131ndan olmayan \u00fcyeleri ise Genelkurmay Ba\u015fkanl\u0131\u011f\u0131nca her bo\u015f yer i\u00e7in g\u00f6sterilecek \u00fc\u00e7 aday aras\u0131ndan Cumhurba\u015fkan\u0131nca se\u00e7ilir(m.8). A\u0130HM, yukar\u0131daki karar\u0131nda ayr\u0131ca ba\u015fvurucular\u0131n, askerler ile sivil \u015fah\u0131slar aras\u0131ndaki e\u015fitlik\u00e7i olmayan muameleye y\u00f6nelik itirazlar\u0131n\u0131 da incelemi\u015f, askeri ya\u015fam\u0131n \u015fartlar\u0131, gerekleri ve niteli\u011finin sivil ya\u015famdan farkl\u0131 oldu\u011funu, bu nedenle S\u00f6zle\u015fme\u2019yle ba\u011fda\u015fmayan bir ayr\u0131mc\u0131l\u0131k olmad\u0131\u011f\u0131na karar vermi\u015ftir.<\/p>\n
657 SK, Devlet memurlar\u0131n\u0131n, Devlete ba\u011fl\u0131l\u0131klar\u0131 i\u00e7in Atat\u00fcrk ilke ve \u0130nk\u0131l\u00e2plar\u0131na ba\u011fl\u0131 kalmalar\u0131n\u0131 vazge\u00e7ilmez bir \u015fart olarak g\u00f6rmektedir. Atat\u00fcrk \u0130lke ve \u0130nk\u0131l\u00e2plar\u0131na ba\u011fl\u0131l\u0131k ayn\u0131 zamanda Anayasal bir gerekliliktir. 5816 SK[228] kapsam\u0131ndaki su\u00e7lar\u0131 i\u015fleyen memurlar, bu Kanundaki cezalara muhatap olmalar\u0131n\u0131n yan\u0131 s\u0131ra, Devlet memurlu\u011fundan \u00e7\u0131karma cezas\u0131 ile de cezaland\u0131r\u0131l\u0131rlar. Kurumun huzur, s\u00fck\u00fbn ve \u00e7al\u0131\u015fma d\u00fczenini bozan siyasi veya ideolojik hareketlerin adli a\u00e7\u0131dan su\u00e7 te\u015fkil etmesi gerekmez. Maddesinin (E) f\u0131kras\u0131 alt\u0131ndaki Devlet memurlu\u011fundan \u00e7\u0131kar\u0131lmay\u0131 gerek\u00adtiren fiiller, ceza hukuku anlam\u0131nda su\u00e7 olu\u015fturup olu\u015fturmamas\u0131na g\u00f6re belirlenmemi\u015ftir. Daha \u00f6nceki a\u00e7\u0131klamalar\u0131m\u0131zda da belirtti\u011fimiz gibi TSK\u2019da \u00e7al\u0131\u015fan Devlet memurlar\u0131, amirlerinin verdi\u011fi konusu a\u00e7\u0131k\u00e7a su\u00e7 olu\u015fturmayan t\u00fcm emirleri yerine getirmek ve verilen g\u00f6revleri yapmak zorundad\u0131rlar[213]. Bu y\u00fck\u00fcml\u00fcl\u00fcklerini kasten yerine getirmemeleri halinde, bu su\u00e7 olu\u015fabilir[214]. Bu durumda ister sicil amiri ister disiplin amiri olsun fark etmemektedir. Ancak g\u00f6rev d\u0131\u015f\u0131nda amire hal ve hareketleriyle sayg\u0131s\u0131z davranmak bu su\u00e7u olu\u015fturmaz[187]. Devlet memurlar\u0131, g\u00f6rev s\u0131ras\u0131nda, hiyerar\u015fi zinciri i\u00e7inde amirlerinin verecekleri g\u00f6rev ve emirleri sayg\u0131 i\u00e7inde yerine getirmek zorundad\u0131rlar[185]. Sayg\u0131n\u0131n \u00f6l\u00e7\u00fcs\u00fc, \u00f6rf ve \u00e2dete g\u00f6re genel kabul g\u00f6rm\u00fc\u015f hare\u00adket tarzlar\u0131d\u0131r.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
T\u00fcrk Silahl\u0131 Kuvetlerinde Disiplin Su\u00e7 ve Cezalar\u0131 ve Yarg\u0131 Denetimi Doktora Tez Tasla\u011f\u0131 Avukatl\u0131k B\u00fcrosu Ayr\u0131ca her iki maddede de ceza verme yetkisi zab\u0131taya (belediyelerde) ait oldu\u011fundan 32. BTprod giri\u015fKabahatler Kanunu, idari ceza yerine \u201cidari yapt\u0131r\u0131m\u201d tabirini benimsemi\u015ftir[10]. Maddesinde de idari yapt\u0131r\u0131m t\u00fcrleri; idari para cezas\u0131 ve idari tedbirler olarak ifade edilmi\u015ftir. \u0130dari tedbirler ise […]<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[58],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/473"}],"collection":[{"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcomments&post=473"}],"version-history":[{"count":1,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/473\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":474,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=\/wp\/v2\/posts\/473\/revisions\/474"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fmedia&parent=473"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Fcategories&post=473"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/sasan.salimi.info\/index.php?rest_route=%2Fwp%2Fv2%2Ftags&post=473"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}